24 Nisan İddia Edildiği Gibi Soykırım Günü müdür?

24 Nisan Soykırım Günü mü?

Bilindiği gibi Ermeniler, başta Rusya olmak üzere İngiltere ve Fransa gibi devletlerin destekleriyle Taşnaksütyun ve Hınçak olmak üzere çeşitli partiler ve örgütler kurmuşlardır.

Osmanlı Devleti topraklarında yaşayan Ermenilere sözde özgürlük sağlamayı hedefleyen bu partiler, aslında sâdece Ermenilerin özgürlüklerine kavuşmasına değil, aynı zamanda Rusya’nın Doğu Anadolu Bölgesi’nde bir Ermenistan kurdurmak sûretiyle Bağdat Demiryolu’nu ele geçirme ve İskenderun’a kadar inen bir Ermenistan ile sıcak denizlere çıkma politikasına da hizmet etmişlerdir.

Yine aynı şekilde İngiltere’nin Uzakdoğu’daki sömürgelerinin ürettiği mamûl ve tekstil ürünleri için bir güzergâh oluşturma düşüncesine, Fransızlar’ın ise rekâbet hâlinde bulunduğu devletlerin Osmanlı Devleti üzerinde kurmaya çalıştığı bu hâkimiyetten pay almak şeklinde özetlenebilecek emellerine hizmet etmiştir.

Anlaşma, Adeta Bağımsız Ermenistan’ın kuruluşu Anlamına Geldi

Yine bu yıllarda Rusya, İngiltere, Almanya ve Fransa Osmanlı Devleti üstünde ıslahat yapılması yolunda baskı kurmuşlardır. Bu baskılar sonucunda Osmanlı Devleti 8 Şubat 1914’te Rusya ile Islahat Anlaşması yapmak zorunda kalmıştır.

Bu anlaşma ile Doğu illerinden Van, Erzurum, Bitlis, Trabzon, Elazığ, Diyarbakır ve Sivas gibi şehirlerde Ermenice resmî dil olarak kabul edilecek, bu bölgeden askere alınacak Ermenilerin başka bir bölgede askerlik yapmalarına müsaade edilmeyecek ve bu vilâyetlerin yönetimi Batılı devletlerin ve Rusya’nın tespit edecekleri üç gayrimüslim müfettişten birisi arasından seçilmek sûretiyle yapılacaktı. Bu âdeta bağımsız Ermenistan’ın kuruluşu anlamına gelmektedir.

Tam bu sırada 1.Dünya Savaşı’nın çıkmasıyla, Osmanlı Devleti zorla kabul ettiği bu anlaşmayı uygulamamıştır. Batılı devletlerin donanmalarının Çanakkale’ye gelmesi ile, Ermeniler de Anadolu’da isyanlara başlamışlardır. 17 Nisan’da Van’da başlayan isyan kademeli olarak yayılmış, bunun üzerine Osmanlı Devleti Ermeni ileri gelenlerini İstanbul’a davet ederek bir araya getirmiş ve onlara bu hareketlerin devamı hâlinde sert tedbirler alacağını bildirmiştir.

Ermeni Hareketinin Beli Kırıldı

Buna rağmen isyanlar durmayınca Osmanlı Devleti 24 Nisan’da, bir gece içerisinde bu parti ve örgütlerin ileri gelenlerinden 2345 kişiyi tutuklamıştır. Bu tutuklananlar Ankara ve Çankırı cezaevlerine gönderilmiştir. Hiç kimsenin burnu bile kanamamış, bir kısmı daha sonra serbest bırakılmışlardır. Ancak bu hamle ile Ermeni hareketinin beli kırılmıştır.

24 Nisan bağımsız bir Ermenistan kurma hayallerinin sona erdiği tarihtir. İşte bundan dolayı Ermeniler bu günü farklı değerlendirmişler ve soykırım günü olarak anmaya başlamışlardır.