10 Ekim, ünlü bir ilim adamımız olan İsmâil Hakkı Uzunçarşılı’yı kaybettiğimiz târihtir.
İsmail Hakkı Uzunçarşılı, 1888 yılında İstanbul’da dünyâya gelmiş ve 10 Ekim 1977’de vefat etmiştir. Edirnekapı Şehitliği’nde yatmaktadır. 1912’de Darülfünun’un edebiyat bölümünü bitirerek Kütahya İdâdisi târih öğretmenliğine tâyin edildi.
Burada kaldığı sekiz sene içinde şehrin târihini de inceledi. Kütahya Yunanlılar tarafından işgal edilince, Eskişehir, Ankara ve oradan da Kastamonu’ya yerleşti. Kastamonu Lisesi öğretmenliğinden sonra 1922’de Balıkesir Lisesi Müdürlüğüne getirildi.
1924 Balıkesir Millî Eğitim Müdürü, 1925’te Millî Eğitim Bakanlığı Genel Müdürü ve 1927’de Balıkesir milletvekili oldu. Târihî araştırmalarına milletvekiliyken de devâm eden merhum, 1931 yılında Türk Târih Kurumu üyeliğine seçildi.
Meclis çalışmalarının yanı sıra 1932-1938 arası İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Târih Bölümü’nde “Ordinaryüs Profesör” olarak dersler verdi; Türk Târih Kurumu’nda vazîfe aldı.
1950’de milletvekilliğinden ayrılarak yalnızca târih çalışmalarına yöneldi. İlk çalışmalarını Kütahya Şehri (1932) gibi mahallî târih araştırmalarına ayırmışken, daha sonra Anadolu Beylikleri’ni inceleme konusu edindiyse de Osmanlı İmparatorluğu’nun siyâsî târihine ve devlet teşkilâtına dâir kitaplarıyla tanındı.
Bir dönem, çalışmalarını daha ziyâde Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi’nde yapan İsmail Hakkı Uzunçarşılı, hayâtı boyunca Türk târihine hizmet etmiş, pek çok eser yazmıştır. Bir gün arşiv dönüşü arabada fenâlık geçirmiş ve 10 Ekim 1977 târihinde vefat etmiştir.
Allah rahmet eylesin.