Din, cemiyetin sırtını yasladığı bir fon, her hâl ü kârda müşavere ettiği bir dosttur ki ona ihtiyactan müstağnî olunamaz. Ancak bizde din, ihtirasların elinde oyuncak olup kaldığı için zaafa ve geriliğe sürülmüştür. Yoksa bir zamanlar Şark, bütün dünyanın ilim ve irfan ocağı idi. Eğer Haçlı seferleri olmasaydı, belki de Avrupa, içinde yüzdüğü kara cehâlet içinden daha asırlarca kurtulamıyacaktı.
Sâmiha AYVERDİ-Mülâkatlar, s.103-104