Cemil Meriç

KAMÛS, BİR MİLLETİN HÂFIZASI Kamûs, bir milletin hâfızası,yâni kendisi; heyecâniyle,hassâsiyetiyle,şuûruyla.Kamûsa uzanan el nâmûsa uzanmıştır.Her mukaddesi yıkan Fransız İhtilâli,tek mukaddese saygı göstermiş: Kamûsa. Eski sözlüğe kızıl bir külâh geçirdiğini söyleyen Hugo, tek kelime uydurmamış; sembolizmin üç silâhşörü...

Bu ülkenin bütün ırklarını, tek ırk, tek kalb, tek insan hâline getiren İslâmiyet olmuş. Biyolojik bir vahdet değil bu. Ne kanla ilgisi var, ne kafatasıyle. Vahdetlerin en büyüğü, en mukaddesi. İster siyah derili, ister...

Canavarlarla dolu bir ormandayız. Yolumuzu hayâletler kesiyor. Tanımadığımız bir dünyâ bu. İthal malı mefhumların kaypak ve karanlık dünyâsı. Gerçek, kelimelerin arkasında kayboluyor. Ne güzel târif; "Gerici: bir toplumun gelişmesini sağlayacak hiçbir yeniliği istemeyen, her yönüyle...

"Hayâtının sonuna yaklaşmış bir insan olarak, zâten çoktan beri kaybettiğim yaşama sevincini, bu sınıflar üstü hakikatlerin taharrisinde buluyorum. Bu itibarla, mezarların ötesinden seslenir gibi seslenebilirim çağıma, daha doğrusu ülkeme. Ama okunur muyum, sesim duyulur...