Kalbin salâhı ve netîce îtibâriyle mânevî terakkîden konuşuluyordu:
“-Faraza, saatin ileri gidiyor veya geri kalıyorsa alıp tâmirciye götürüyor ve diyorsun ki: Saatçibaşı, benim saatim ileri gidiyor… o da sana diyor ki: Ver bana şunu… burada, nezâretim altında birkaç gün dursun, muâyene ve tâmir edeyim, sonra gel al…
İşte bunun gibi sen de kalbin saatini bir kâmil er’in eline teslim et de o seni ıslâh etsin.
Ondan sonra saatin kendi kendine yürür.
Şu da var ki, saatin her tik takı nasıl onun bir sâniye ileri gitmesine sebep oluyorsa, senin de her nefesin bir adım ileri gitmeni mûcip olmalıdır. Böyle olmazsa yazık sana!
Resûlullah Efendimiz buyuruyor ki: Bir gününü diğer günüyle müsâvî geçiren kimseye yazıktır. Elinde fırsat varken ikinci günü daha ziyâde kâr ile geçiremediği için… hele bir günü evvelki günden daha faydasız sûrette geçiren kimseye yazıklar olsun.
Bulunduğun yerde kalma…
İleri geç… geç de ne kadar geçersen geç… yoksa, ömrünün geçmesi, mezara yaklaşman olmasın..”
-O yaklaşmak, nasıl olsa kendi kendine de oluyor.
-“Yürü, dâimâ yürü! Eğer ölüm seni yolda iken yakalarsa, onu Allah bilir. Yeter ki dururken olmasın.”
Bayramın irfânî mânâsı sorulması üzerine:
-“Mücâhede ve riyâzat günlerinin netîcesi visâl bayramıdır.” dedikten sonra Hocamız şu fıkrayı anlattı:
-“Bir Bektâşî babası, dervişleriyle bir köye giderlerken yolda top sesleri işitmişler. Baba: Bu nedir? Diye sormuş. Ramazan topu! Demişler. Hemen dervişlerinden birine dönerek: Öyle ise demiş, al şu merkebi hana götür, biz de Ramazan bitinceye kadar bir yerde vakit geçirelim.
Zevk ve sefâ ile geçen bir hayli zamandan sonra baba, merkebi hatırlayarak aynı dervişe: Git bakalım, merkep ne oldu? Demiş. Derviş gitmiş fakat hanın yandığını, merkebin ise kaybolduğunu ve Ramazan’ın da çoktan bitmiş bulunduğunu görerek dönüp gelmiş ve:
Han harâbest
Merkep türâbest
Ramazan cicos
Bayram mübârekest
Diye cevap vermiş.
Her sözde hakîkat aradığımız için bu tuhaf hikâyeden de şu hakîkat mânâsını çıkarıyoruz. Vücut hanı harap olup, nefis merkebi de türap olunca hicran biterek visâl bayramı mübârek ola.”
