Hakk’tan başkasından himmet dileme. Çünkü dilekler Kerîm olandan başkasına ulaşamaz.
Hakk’ın gidereceği bir ihtiyâcın için başkasına dilekte bulunma.
O’nun senin için vermediğini başkası nasıl verebilir? Kendi ihtiyâcını gidermekten âciz olan başkasınınkine nasıl güç yetirebilir?
Güzel sıfatlarından dolayı zannını güzelleştiremiyorsan, senin olan ilişkilerinden dolayı güzel
zanda bulun. Çünkü O sana sürekli iyiliklerde bulunmuş, nimetler bağışlamıştır.
Şaşılacak olan, insanın kendisinden kopmak mümkün olmayandan kaçması, buna karşılık kendisiyle kalıcı olmayanı istemesidir. “Yalnız gözler kör olmaz, fakat göğüslerde olan kalpler de körleşir.” (22/46)
Bir varlıktan diğerine gidip durma. Dolap beygirine dönersin. Onun gittiğini sandığı yerler
aslında az önce geçtiği yerlerdir. Varlıktan, onları yaratana doğru yürü. “Doğrusu son varış
Rabbinedir” (53/42).
Allah Resûlünün (s.a.v.) “Kim Allah ve resûlü için hicret ederse hicreti Allah ve resûlünedir.
Bir dünyalığa ya da bir kadına sahip olmak niyetiyle hicret edenin hicreti ise istediği şeyedir” sözüne bak. Anla ve derin-derin düşün üzerinde.
Sözü Allah’ın yolunu göstermeyen, hâli Allah’a ulaştırmayan kimse ile arkadaşlık etme.
Hâli senden daha kötü olan birisiyle arkadaşlık yaparsan ona kıyasla sendeki kötülükleri iyi görmeye başlayabilirsin.
Zâhidin kalbinden doğan amel azalmaz, dünyâ isteklisinin kalbinden doğan ise çoğalmaz.
Amellerin güzelliği, hâllerin güzelliğinin sonucudur. Hâllerin güzelliği ise kalplere inen makamların gerçekleşmesinden dolayıdır.
Allah ile huzur hâline ulaşamadığın gerekçesiyle zikirden uzaklaşma. Çünkü zikirden uzaklaşman zikir içindeki gafletinden daha kötüdür.
Kaldı ki, gafletle yapılan zikirden uyanıklığa, uyanıklık hâlindeki zikirden huzur mertebesindeki zikre, huzur ile yapılan zikirden ağyarden uzaklaşarak zikretmek hâline yükseltilebilirsin. “Bu, Allah için güç değildir.” (14 / 20)
Kalbin ölüm belirtisi: Kaçırılan ameller için üzülmemek, işlenen suçlardan dolayı pişmanlık duymamak.
İşlediğin suçu, Allah’ın bağışlaması konusundaki zannını sarsacak ölçüde büyütme. Rabb’ini bilen, keremi yanında hiçbir günahın büyük olmayacağını da bilir.
O’nun adâletiyle karşılaştırılınca günahın küçüğü olmaz. Fazlına göre ise büyük günah yoktur.
Varlığı sence değersiz görülen ve göze batmayan ameller, kabûle en yakın olanlardır.
Atâullah İskenderî – Hikmetler Kitabı